همه چیز درباره تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور

تأثیر معدل در کنکور ۱۴۰۳ چگونه است؟

همان طور که می‌دانید از دهه‌ها پیش، کنکور و همچنین سوابق تحصیلی به عنوان معیار سنجش سطح علمی دانش‌آموزان دبیرستان در مسیر ورود به دانشگاه بنا نهاده شده‌اند. اما در طول دهه‌ها این کنکور با تغییرات فراوانی از لحاظ قوانین و نحوه برگزاری روبه‌رو شده است، که مهم‌ترین دلیل این تغییرات بهتر و دقیق‌تر شدن سنجش کیفیت علمی متقاضیان ورود به دانشگاه می‌باشد. در طی بیش از نیم قرن برگزاری کنکور، ایرادهای فراوانی در آن مشاهده شده‌اند که اصلاحات قوانین و نحوه برگزاری آن به کم‌تر شدن این نقاط ضعف کمک شایانی کرده است، یکی از معایب بزرگ و مهمی که طی این سال‌ها در کنکور مشاهده شده، برگزاری آن در مدت زمانی محدود (چند ساعت) می‌باشد، زیرا تمام تلاش‌های علمی و تحصیلی دانش‌آموزان که در مدت ۳ یا ۴ سال انجام گرفته شده، در عرض چند ساعت مورد ارزیابی قرار گرفته و معیار شکل‌گیری مسیر آینده زندگی آن‌ها می‌شود. حال آن که ممکن است داوطلب در روز کنکور دچار بیماری باشد، یا از فشار استرس دچار ضعف شده، یا به هر دلیل دیگری کنکور را به طور کامل از دست بدهد، پس متأسفانه به راحتی سرنوشت یک انسان برای همیشه از مسیر خود خارج می‌شود.

برای برطرف کردن این معضل، از سال‌ها پیش قانونی وضع شده که مطابق آن سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در نتیجه کنکورشان مؤثر است، این تأثیر ابتدا دارای درصد اندک و صرفاً با تأثیر مثبت بوده، ولی در تازه‌ترین اصلاحات کنکور، این تأثیر به طور قطعی و با درصد بالاتری اعمال شده است. مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی افزایش درصد تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور طی سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۴ به صورت پلکانی بوده و از ۴۰ درصد به ۶۰ درصد خواهد رسید، البته این تأثیر برای دروس اختصاصی و عمومی دارای مقادیر متفاوتی می‌باشد.

جزئیات تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور مطابق جدول زیر است:

همان طور که قابل مشاهده است، اگر چه دروس عمومی از کنکور حذف شده‌اند، ولی در محاسبه تراز مربوط به نمرات امتحانات نهایی برای کنکور ۱۴۰۳ از ضریب بزرگ‌تری نسبت به دروس اختصاصی برخوردار هستند و این موضوع اهمیت بالای این دروس برای موفقیت در کنکور را به رخ می‌کشد. پس نباید از دروس عمومی و نمرات ارزشمند آن‌ها در امتحانات نهایی غافل شد.

اما این تأثیر معدل برای دانش آموختگان نظام قدیم هم اعمال می‌شود، جایی که این داوطلبان با توجه به سال اخذ مدرک دیپلم و پیش‌دانشگاهی مشمول این قانون قرار می‌گیرند:

دو مرحله کنکور با هم فقط ۹ هفته فاصله دارند که ۴ هفته از این زمان به امتحانات نهایی می‌گذرند، بدون برنامه‌ریزی فوق‌العاده هیچ شانسی برای موفقیت نیست…

تأثیر قطعی سوابق تحصیلی:

نکته بسیار مهم دیگری که باید به آن توجه ویژه داشت، قطعی شدن تأثیر سوابق تحصیلی در کنکور است، در گذشته نمرات سوابق تحصیلی در نتیجه کنکور داوطلبان تنها تأثیر مثبت داشتند، یعنی اگر دانش‌آموزی در دوران امتحانات نهایی موفق به کسب نمرات عالی می‌شد، می‌توانست این انتظار را داشته باشد که این نمرات عالی به تراز کل کنکورش کمک کنند و رتبه‌اش را بهبود بخشند، و در صورتی که نمرات امتحانات نهایی داوطلب ضعیف می‌شد، در کنکور این فرصت را داشت تا با پشت سر گذاشتن یک آزمون با درصدهای عالی، بدون این که نمرات ضعیف امتحانات نهایی تراز کل وی را کاهش دهند، با رتبه‌ای عالی وارد دانشگاه شود. به این پدیده تأثیر مثبت سوابق تحصیلی در کنکور می‌گویند، یعنی سوابق تحصیلی تنها در راستای بهتر شدن رتبه تأثیر خواهند داشت. ولی از کنکور سال ۱۴۰۲ به بعد، این تأثیر قطعی می‌باشد، یعنی نمرات امتحانات نهایی اگر پایین باشند تراز کل را کاهش داده، و اگر بالا باشند باعث افزایش تراز کل شده و طبیعتاً می‌تواند رتبه داوطلب را مورد تأثیر منفی یا مثبت قرار می‌دهند!

پرسش مهمی که برای بسیاری از داوطلبان کنکور ایجاد می‌شود این است که دقیقاً کدام نمرات و کدام معدل معیار سوابق تحصیلی و تأثیر در کنکورشان می‌باشند؟ در پاسخ باید گفت که تنها نمرات امتحانات نهایی (کشوری) برای قبولی در دانشگاه نقش دارند، و مطابق قانون جدید که از سال تحصیلی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ امتحانات تمام پایه‌های تحصیلی در دبیرستان (متوسطه دوم) نهایی است: برای کنکور ۱۴۰۳ تنها نمرات خرداد ماه سال دوازدهم، برای کنکور ۱۴۰۴ نمرات خرداد ماه برای دو سال تحصیلی یازدهم و دوازدهم، و برای کنکور ۱۴۰۵ به بعد نمرات امتحانات خرداد ماه هر سه سال دبیرستان (دهم، یازدهم و دوازدهم)، نمرات سوابق تحصیلی می‌باشند. بنابراین نمرات امتحانات داخلی مدارس که شامل امتحانات کلاسی، میان‌ترم، نمرات مستمر و حتی امتحانات کتبی ترم دی ماه (در صورتی که نهایی – کشوری نباشند) هیچ تأثیری روی تراز و نتیجه کنکور دانش‌آموزان ندارند.

از امتحانات نهایی و کنکور ۲ مرحله‌ای نترس، ما تا رسوندنت به دانشگاه همراهتیم

مزایا و معایب این قانون:

این قانون در مواردی برای کنکوری‌ها می‌تواند کمک کننده و در مواردی دردسر ساز باشد؛ این که داوطلبان کنکور تمام سرنوشت آینده خودشان را در یک آزمون چند ساعته و پر از فشار و استرس (یا نهایتاً ۲ مرحله آزمون) رقم نمی‌زنند یکی از مزایای این پدیده است، دانش‌آموزان با کمک این قانون می‌توانند برای موفقیت از سال دهم تلاش مستمر داشته باشند و در یک بازه زمانی ۳ ساله و با استرس کم‌تر در مسیر موفقیت گام بردارند، همچنین این قانون به انتخاب‌های شایسته‌تر کمک می‌کند، زیرا دانش‌آموزانی که در طول دوره تحصیل تلاش مناسب‌تری دارند، نسبت به دانش‌آموزانی که تنها در سال کنکور با تلاش بالا خودشان را آماده می‌کنند، شانس بالاتری برای قبولی دارند. از معایب آن نیز می‌توان به پر استرس شدن تمام سال‌های دبیرستان، و دشوارتر شدن جبران عملکرد ضعیف در این دوران اشاره کرد. همچنین نقطه ضعف دیگر این تغییر برای داوطلبانی است که دیپلم یک رشته را دارند و برای رشته دیگری می‌خواهند کنکور بدهند، چون جبران تلاش ۳ ساله در چند ماه یا نهایتاً یک سال کار بسیار دشواری است.

از طرفی دیگر امتحانات ترمیم معدل هم یک راه چاره برای برطرف کردن عملکرد ضعیف داوطلبان کنکور در دوران دبیرستان است، پشت کنکوری‌هایی که به هر دلیلی در امتحانات نهایی سال تحصیلی خودشان موفق به کسب نمرات مناسب نشده‌اند، تا خرداد پیش از کنکور فرصت دارند برای بهبود بخشیدن به نمرات و تراز امتحانات نهایی، در این امتحانات شرکت کرده و به اصطلاح معدل خودشان را ترمیم نمایند. نکته قابل توجه در این آپشن الزام به برگزاری امتحانات ترمیم معدل تا پیش از برگزاری کنکور است، دانش‌آموزان دوازدهمی که در امتحان خرداد نمره قبولی کسب نکرده‌اند و در شهریور بعد از کنکور نمره مورد قبول به دست می‌آورند، یا داوطلبانی که در امتحان ترمیم شهریور بعد از کنکور شرکت می‌کنند، نمی‌توانند از تأثیرات نمرات شهریور ماه بر نتیجه کنکور همان سال بهره‌ای ببرند و سوابق تحصیلی امتحانات نهایی ماقبل کنکور ملاک ارزش‌یابی آن‌ها خواهد بود.